Het door Vondelpark is aangelegd op veengrond. Door jarenlange maaivelddaling ligt het park circa twee meter lager dan de omliggende bebouwing. De combinatie met hoge grondwaterstanden zorgt voor veel wateroverlast in het park. Daarnaast laat ook de waterkwaliteit van de vijvers te wensen over. Aveco de Bondt is ingeschakeld om de problemen aan te pakken.
Door hoge grondwaterstanden zijn de groeiomstandigheden voor de bomen niet optimaal. Op veel grasvelden zijn kale plekken aanwezig en staan langdurig plassen. Ook zijn de wandelpaden in het Vondelpark in slechte conditie door stagnatie in de afwatering en door verweking van de toplaag. Tijd voor verandering!
In het kader van de renovatie van het Vondelpark zijn we gevraagd een integrale oplossing te bedenken en duurzame maatregelen te ontwerpen. Onderdeel van deze maatregelen is ook verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit. Een uitdagend project. Want, de aanpak van wateroverlast is erg complex. Vaak verergert een oplossing voor het ene probleem, juist een ander probleem. Om de bomen te laten groeien in het park is een lagere grondwaterstand nodig. Dit kan bereikt worden door het ophogen van het maaiveld of door het grondwaterpeil te verlagen. Maar beide oplossingen versterken de maaivelddaling. Anderzijds leidt vertraging van de maaivelddaling tot nog slechtere groeicondities voor bomen. Daarbij kunnen door de aanleg van drainages in het park, de grondwaterstanden buiten het park dalen. Dit kan weer leiden tot het droogvallen van de houten paalfunderingen van de aangrenzende bebouwing.
Vanwege de complexiteit zijn we gestart met een grondige analysefase. Gegevens over onder meer de bodemopbouw, maaiveldhoogte en grondwaterstanden zijn in een gis ingevoerd. Hierdoor is veel ruimtelijk inzicht ontstaan, bijvoorbeeld in de diepte van de veenlaag en de ontwateringsdieptes in zowel droge als natte perioden.
In de analysefase zijn een grasmatonderzoek en een padenonderzoek uitgevoerd. Uit de analyses kon worden vastgesteld waarom sommige grasvelden geen problemen vertonen en andere grasvelden wel. Het padenonderzoek heeft betrekking op de halfverhardingen. De halfverhardingen dienen zowel zuurstof als waterdoorlatend te zijn om de groeicondities van de bomen niet te verminderen. De toplaag van de verharding kan uit verschillende materialen bestaan. Hiertoe zijn een aantal proefvakken ingericht met verschillende materialen die gemonitord gaan worden. Op basis van de resultaten wordt besloten welke halfverharding in het Vondelpark toegepast gaat worden.
Samen met de projectgroep zijn maatregelenscenario's voor het Vondelpark opgesteld. Mogelijke maatregelen zijn afgewogen op basis van opgestelde toetsingscriteria en ontwerpuitgangspunten. Vervolgens is ingezoomd op verschillende nog te renoveren deelgebieden in het Vondelpark. Voor deze deelgebieden zijn een aantal varianten of maatregelenpakketten tegen elkaar afgewogen. Met deze aanpak is op een goede, inzichtelijke manier de keuze voor de te nemen maatregelen onderbouwd. Voor de waterkwaliteit is een ontwerp gemaakt waarmee de circulatie van het oppervlaktewater kan worden verbeterd in combinatie met zuivering in een helofytenfilter.
Voor het deelgebied 'de slurf' hebben we, in samenwerking met het stadsdeel Oud-Zuid, een definitief ontwerp en een raw-bestek inclusief directieraming opgesteld voor de drainages. Maar ook een wadi met ondergrondse berging en een infiltratieleiding in het zandpad. Het ontwerp is afgestemd op de bovengrondse herinrichting. Door deze geïntegreerde aanpak behoort de wateroverlast in 'de slurf' nu tot het verleden