Welke schade kan er door klimaatverandering ontstaan aan funderingen van huizen en andere gebouwen? Dat wilde de gemeente Den Haag weten. Met onderzoek, berekeningen en analyses ontmaskerde Aveco de Bondt het ‘funderingsspook’ en legde daarmee de basis voor gebiedsgericht funderingsbehoud.
Als we praten over het funderingsspook, dan hebben we het over de onzichtbare risico’s die samenhangen met de fundering onder woningen en andere gebouwen. De kwaliteit van die fundering kan achteruitgaan, bijvoorbeeld doordat de grondwaterstand in een gebied daalt en houten palen onder woningen gaan rotten.
Klimaatverandering kan dat proces versterken. Door langdurige periodes van droogte kunnen bijvoorbeeld houten palen droog komen te staan. Ook kunnen panden zonder palen schade oplopen, bijvoorbeeld omdat de bodem verzakt. De schade? Die loopt al snel in de tienduizenden euro’s per woning.
In principe zijn pandeigenaren zelf verantwoordelijk voor het behoud van hun fundering en het beheer van het grondwaterpeil op eigen terrein. De gemeente gaat over het op orde houden van het grondwaterpeil in de openbare ruimte. Daarmee kan de gemeente dus een gunstige randvoorwaarde scheppen voor de grondwaterstand op particulier terrein; grondwater houdt zich immers niet aan de perceelgrenzen. Het tegengaan van funderingsschade draagt bovendien bij aan de leefbaarheid van wijken. Daarom is het ook voor gemeenten belangrijk om funderingsrisico’s in kaart te brengen. Aveco de Bondt deed dat voor onder andere de gemeente Den Haag.
We brachten eerst in kaart waar in de stad kwetsbare funderingen te vinden zijn. Het gaat daarbij om houten paalfunderingen en funderingen zonder palen (op staal) in gebieden met samendrukbare bodemlagen. Dat funderingsonderzoek voerden we op verschillende manieren uit. We deden bijvoorbeeld bureauonderzoek naar historische stedenbouwkundige ontwikkeling en gingen de wijken in. Waar staan welk type woningen en hoe zijn die gefundeerd? De bevindingen toetsten we met behulp van bouwdossiers. Zo ontwikkelden we pandprofielen met bijbehorende funderingsinformatie, die specifiek is voor de gemeente den Haag.
Als volgende stap brachten we in kaart in welke wijken de grondwaterstand een potentieel risico vormt voor de kwaliteit van funderingen. Waar is de grondwaterstand nu laag of juist hoog? En hoe verandert dat in de komende decennia als ons klimaat verandert? We gebruikten daarvoor grondwatermodellen, maar ook informatie over grote grondwateronttrekkingen in de regio. De resultaten toetsten we aan de de daadwerkelijke grondwaterstanden van grondwatermeetpunten in Den Haag.
De bevindingen van het funderingsonderzoek en de grondwaterberekeningen legden we over elkaar. Het resultaat? Een risicokaart. Daarop is te zien in welke wijken nu en in de toekomst mogelijk schade aan funderingen kan ontstaan. Het goede nieuws: een groot deel van de gemeente loopt weinig risico op schade aan funderingen, nu én in de toekomst.
Met de risicokaart en pandprofielen kan de gemeente Den Haag veel bewoners geruststellen: hun funderingsspook is ontmaskerd. Voor wijken waar wél funderingsrisico’s zijn, kan op basis van het onderzoek een gerichte en doelmatige aanpak ontwikkeld worden om funderingen te behouden. De indicatief berekende schadekosten bieden daarbij waardevolle informatie om investeringen af te wegen en middelen te reserveren.
Aveco de Bondt brengt graag voor jouw gemeente of woningcorporatie funderingsrisico’s in kaart. We combineren daarbij praktijk- en theoretisch onderzoek en brengen jarenlange kennis en ervaring samen op het gebied van geohydrologie, funderingen, stedenbouwkundige ontwikkeling en bouwhistorie.
Lees ook: