Droogte en wateroverlast: hoe gaan we om met waterextremen op en rond de Veluwe?

Door klimaatverandering krijgen we in Nederland steeds vaker te maken met extreme weersomstandigheden. Bodems die gevoelig zijn voor droogte lopen in de zomer risico. Funderingen kunnen verzakken, natuur raakt beschadigd, voorraden voor drinkwater slinken en agrariërs zien hun oogsten teruglopen door droogte of juist wateroverlast. Aveco de Bondt doet via vele projecten onderzoek naar de vraag: Hoe voorkomen we wateroverlast bij extreme neerslag en beperken we de negatieve effecten van extreme droogte op en rond de Veluwe? Samen met overheden, bewoners en bedrijven zoeken we de balans tussen te veel water in de winter en te weinig in de zomer. 

Opdrachtgever

Waterschap Vallei en Veluwe

Plaats

de Veluwe

Fase

Lopend

Producten/diensten

Advies bodemdaling en droogte

De Veluwe als unieke locatie 

Ook op en rond de Veluwe zijn de problemen van droogte en wateroverlast voelbaar. De Veluwe is één groot en uniek (grond)watersysteem, met sterk wisselende grondwaterstanden. Dit kan leiden tot schade aan natuur, droge beken op de flanken na droge perioden, of juist wateroverlast in straten, woningen en agrarische percelen tijdens natte periodes. Sommige gebieden binnen de Veluwe zijn juist kansrijk: de combinatie van goed doorlatende zandgrond en een diepe grondwaterspiegel biedt mogelijkheden om regenwater vast te houden. Dat water kan infiltreren in de bodem en zo het grondwater aanvullen. Hierdoor komt er in droge perioden meer water beschikbaar voor drinkwater, natuur en landbouw zonder dat dit ergens anders tot overlast leidt. 

Kennis over het grondwater 

We meten grondwaterstanden op ruim 1.200 locaties op en rond de Veluwe.  Met deze metingen onderzoeken wij hoe het grondwater reageert op droge perioden, lange winterse periodes met regen en zware zomerbuien. Ook simuleren we regen-, oppervlakte- en grondwaterstromingen met modellen. Zo brengen we onder andere effecten van klimaatverandering en scenario’s in beeld en helpen bij het ontwikkelen van geschikte maatregelen om goed om te gaan met droogte en wateroverlast. Onze onafhankelijke kennis van water en bodem zetten we in bij het samenbrengen van overheden, bewoners en bedrijven en om maatregelen in de praktijk te brengen, rekening houdend met ieders belang. 

Het vertragen van afvoer  

De Veluwe heeft hogere en lagere gebieden. In de lagere gebieden ontstaat wateroverlast bij veel neerslag. Daarom is het belangrijk dat het water wat valt in hogeren gebieden, daar wordt vastgehouden, om de waterstroom in lagere gebieden af te vlakken. Daarvoor zijn er diverse maatregelen, zoals:  

  • Wadi’s en raingardens in woonwijken. Hier kan regenwater tijdelijk in blijven waardoor het langzamer in de grond trekt. Drainage kan helpen om winterse grondwateroverlast te voorkomen en natuurlijke zuivering helpt om het grondwater schoon te houden. 
  • Vertraagde afvoer via natuurstroken. Natuurstroken zorgen ervoor dat een deel van het water kan infiltreren in de grond. Hierdoor is er minder snelle afvoer, wat overlast voorkomt. 
  • Dammetjes in het watersysteem. Op deze pragmatische manier kun je afstromend regenwater richting watergangen vertragen, vasthouden en verdelen. 
  • Het vertragen van afwatering en ontwatering.  Het verondiepen van beken en greppels en het peilgestuurd maken van stuwen en drains helpt om onnodige afvoer van regen- en grondwater te beperken. 
  • Drainage-infiltratiesystemen. Vooral in bebouwd gebied kan actief grondwaterpeilbeheer via drainage-infiltratieleidingen helpen om zowel wateroverlast als droogte te beperken.   
  • Communicatie. Bewoners en bedrijven dragen ook bij door gebouwen en bedrijfsvoering aan te passen aan extremer weer. Het verspreiden van kennis en verbinden van partijen draagt hieraan bij. 
Whats App Image 2025 08 07 at 09 03 37

Vergroten van de grondwatervoorraad  

Op meerdere hogere en drogere delen van de Veluwe zijn goede mogelijkheden om water grootschalig vast te houden in de grond. Water dat nu nog ongebruikt wegstroomt naar zee, kan (eventueel na zuivering) veilig en langdurig worden opgeslagen in de ondergrond. Dit water kan dan ingezet worden in droge periodes. We zetten onze kennis in om hiervoor geschikte locaties en waterbronnen met de juiste waterkwaliteit te vinden. Ook na realisatie blijven we monitoren, zodat maatregelen goed blijven functioneren en we blijven rekening houden met de belangen van betrokkenen. 

De vele projecten op en rond de Veluwe zetten we zo in om te komen tot een grotere en uitgebalanceerde watervoorraad voor natuur, drinkwater en bedrijven.    

Meer weten over dit project? Vraag het onze experts!

drs. ing. Maarten Kuiper
Directeur Business Line Water
mkuiper@avecodebondt.nl
+31 88 00 48 212