De Eerste Kamer heeft op 9 maart 2021 het Wetsvoorstel Stikstofreductie en Natuurverbetering aangenomen. Het streven is dat de wet op 1 juli 2021 in werking treedt.
De stikstofemissie en stikstofdepositie moet in 2030 zo laag zijn dat dan de helft van de Natura 2000-gebieden onder de kritische depositiewaarde (KDW)1 zitten. Om de resultaatverplichte omgevingswaarde te kunnen realiseren zullen de komende jaren de nodige bron- en natuurmaatregelen moeten worden getroffen.
In de wet zit een systeem van monitoring en bijsturing: het effect van de bronmaatregelen om de stikstofuitstoot van landbouw, verkeer, bouw en industrie te verminderen wordt jaarlijks getoetst en het herstel van de natuur elke twee jaar. De wet legt daarnaast vast dat PAS-meldingen en meldingsvrije activiteiten gelegaliseerd worden. Verder worden generieke maatregelen die nodig zijn om de stikstofuitstoot in een specifiek gebied te verlagen opgenomen in een provinciaal gebiedsplan.
1 De kritische depositiewaarde (KDW) is de grens waarboven het risico bestaat dat de kwaliteit van het habitat significant wordt aangetast door de verzurende en/of vermestende invloed van atmosferische stikstofdepositie.
Partiële vrijstelling
In de wet is een belangrijk onderdeel voor de bouwsector opgenomen, namelijk een partiële vrijstelling van de natuurvergunningsplicht voor de bouwsector. Deze vrijstelling is nader uitgewerkt in het ontwerp-Wijzigingsbesluit stikstofreductie en natuurverbetering, dat de Eerste Kamer tegelijk met het wetsvoorstel behandelde. Met name artikel 2.5 Besluit natuurbescherming is van belang:
2.5 Besluit natuurbescherming
Als activiteiten van de bouwsector als bedoeld in artikel 2.9a van de wet worden aangewezen:
1. het verrichten van een bouwactiviteit of een sloopactiviteit die het feitelijk verrichten van bouw- of sloopwerkzaamheden aan een bouwwerk betreft, met inbegrip van de daarmee samenhangende vervoersbewegingen;
2. het aanleggen, wijzigen of opruimen van een werk, met inbegrip van de daarmee samenhangende vervoersbewegingen.
De vrijstelling is om twee redenen partieel:
1) de vrijstelling geldt alleen voor de ‘bouw-, sloop- of aanlegfase, de Natura 2000-vergunningplicht blijft gelden voor activiteiten met mogelijk significante gevolgen die tijdens de ‘gebruiksfase’ worden verricht;
2) als een ‘bouwactiviteit’ naast stikstofdepositie ook andere significante gevolgen voor een Natura 2000-gebied kan hebben, blijft de ‘bouwactiviteit’ vergunningsplichtig, maar wordt bij het beoordelen van de vergunningaanvraag het aspect stikstofdepositie buiten beschouwing gelaten.
Deze vrijstelling maakt vergunningverlening voor de aanleg/bouw van onder andere woningen, utiliteitsbouw, energieprojecten en activiteiten in de grond-, weg- en waterbouw makkelijker.
Om deze vrijstelling mogelijk te maken reserveert het kabinet in de periode 2021-2030 500 miljoen euro voor stikstofreductie in de bouw en 500 miljoen euro voor aanvullende maatregelen binnen of buiten de bouw. Het Rijk maakt afspraken met de bouwsector over deze reductie en bijbehorende maatregelen, gericht op emissiearme werk- en voertuigen. De maatregelen worden onderdeel van de structurele aanpak stikstof. Het kabinet benadrukt dat de (stikstof) effecten van de bouwvrijstelling periodiek worden gemonitord, zodat tijdig kan worden bijgestuurd indien nodig.
Het Besluit bouwwerken leefomgeving wordt ook gewijzigd om zo de duurzaamheid te waarborgen door het beperken van de emissies bij het verrichten van bouw- en sloopwerkzaamheden aan bouwwerken.
Artikel 7.19a (stikstofemissie) Besluit bouwwerken leefomgeving
1. Bij het verrichten van bouw- en sloopwerkzaamheden worden maatregelen getroffen om de emissie van stikstofverbindingen naar de lucht te beperken.
2. Het eerste lid is alleen van toepassing op het bouwen van een bouwwerk waarvoor een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit of een melding als bedoeld in artikel 2.15ter, eerste lid, nodig is en op het slopen van een bouwwerk waarvoor een melding als bedoeld in artikel 7.10, eerste lid, nodig is omdat de hoeveelheid sloopafval naar redelijke inschatting meer dan 10 m3 bedraagt.
In de Nota van toelichting van het Besluit Stikstofreductie en Natuurverbetering wordt een nadere uitleg gegeven over artikel 17.9a. Namelijk het volgende:
“Op grond van artikel 7.19a moeten uitvoerders van bouw- en sloopwerkzaamheden maatregelen treffen om de stikstofemissie te beperken. Opgemerkt wordt dat deze regel betrekking heeft op de locatie waar de werkzaamheden worden uitgevoerd, en dus niet op vervoersbewegingen van en naar deze locatie. Als deze verplichting niet wordt nageleefd, kan het bevoegd gezag daartegen handhavend optreden. Als de verplichting naar het oordeel van het bevoegd gezag in het individuele geval concretisering behoeft, kan het bevoegd gezag hieraan op grond van artikel 7.5, eerste en vierde lid, van het Besluit bouwwerken leefomgeving nadere invulling geven, bijvoorbeeld door concrete maatregelen op te leggen. Het bevoegd gezag hoeft niet te wachten met ingrijpen tot de emissie feitelijk al plaatsvindt, preventief optreden is mogelijk als onderbouwd kan worden dat anders een ongewenste situatie zou ontstaan. In juridische zin kan dat preventief optreden de vorm krijgen van het stellen van een maatwerkvoorschrift naar aanleiding van een ontvangen bouwmelding of sloopmelding of het verbinden van een voorschrift aan de omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit. Bij het verrichten van bouw- en sloopwerkzaamheden dient door de initiatiefnemer altijd te worden nagegaan of en zo ja, welke maatregelen getroffen moeten worden ter beperking van de emissie van stikstofverbindingen naar de lucht. In de beschrijving van de wijze waarop het verrichten van de werkzaamheden zal plaatsvinden, moet door de initiatiefnemer worden aangegeven welke maatregelen worden getroffen. Het indienen van zo’n beschrijving is verplicht voor een bouwmelding, een aanvraag om omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit en een sloopmelding. Als het bevoegd gezag in een concreet geval wil dat er een emissiereductieplan wordt opgesteld, kan het dit bereiken door middel van een maatwerkvoorschrift of vergunningvoorschrift op grond van artikel 7.5, eerste lid, van het Besluit bouwwerken leefomgeving. In zo’n geval geeft het bevoegd gezag nadere invulling aan artikel 7.19a. Bij de toepassing van het eerste lid van artikel 7.19a kan door initiatiefnemers en het bevoegd gezag gebruik worden gemaakt van de handreiking met voorbeelden van mogelijk toe te passen kosteneffectieve emissiebeperkende maatregelen. Overigens staat het initiatiefnemers vrij om zelf verdergaande maatregelen te nemen dan in de handreiking is aangegeven.”
Totdat de wet in werking treedt (streven 1 juli 2021) zal er nog getoetst blijven worden aan de huidige wetgeving. Dit houdt in dat er nog steeds AERIUS-berekening uitgevoerd moeten worden voor zowel de bouw- als de gebruiksfase. De komende tijd hopen wij meer duidelijkheid te krijgen wat de Wet voor gevolgen heeft voor het uitvoeren van de AERIUS-calculaties.
Zoals het er nu uitziet is een ieder straks verplicht om bij het indienen van een bouwmelding, een aanvraag om omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit en een sloopmelding een beschrijving te geven van de wijze waarop het verrichten van de werkzaamheden zal plaatsvinden en welke maatregelen er worden getroffen ter beperking van de emissie van stikstofverbindingen naar de lucht. Bij de toepassing van maatregelen kan een ieder te zijner tijd gebruik maken van de handreiking kosteneffectieve emissiebeperkende maatregelen, welke nog wordt opgesteld.
Mocht er meer bekend zijn over de inwerkingtreding van de Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering, de handreiking kosteneffectieve emissiebeperkende maatregelen en/of de gevolgen voor het uitvoeren van AERIUS-calculaties dan zullen wij dit in een nieuwsbericht uitlichten.
Geraadpleegde bronnen:
Wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering: Overheid.nl | Consultatie Wet stikstofreductie en natuurverbetering (internetconsultatie.nl)
Besluit stikstofreductie en natuurverbetering: Overheid.nl | Consultatie Besluit stikstofreductie en natuurverbetering (internetconsultatie.nl)