Ontwerp schuiffase stationstunnel Ede-Wageningen

In 8 uur tijd een spoortunnel 83 meter verschuiven

De tunnel waar het om gaat is een nieuwe reizigerstunnel. Deze Oosttunnel is 63,8 meter lang, heeft een volume van 3250 m3 en weegt 8183 ton. In totaal moest de tunnel een afstand van ruim 83 meter afleggen. Dat lukte uiteindelijk in minder dan acht uur tijd. Bij het verschuiven lag de tunnel op schuifbalken met een tussenafstand van 18 meter. Het spoor kruist de onderdoorgang onder een hoek van 60 graden. Zowel de tijdelijke schuifbaanconstructie als de definitieve ondersteuning van de tunnel is een fundatie op een bedding, ofwel “gefundeerd op staal”.

Advies, controles, ontwerp en analyses voor de schuiffase

Aan de schuiffase ging een intensieve voorbereiding vooraf. Sander van het Erve werd daarbij door aannemerscombinatie EdesPoort ingeschakeld om de schuiffase te ontwerpen. Tot de werkzaamheden behoorden:

• De controle van additioneel benodigde wapening in de reizigerstunnel
• Het ontwerp van de betonnen funderingselementen onder de schuifconstructie
• Het ontwerp van het aantal hydrauliek groepen
• Het ontwerp van tijdelijke stempel met tijdelijke voorspanning
• Het opstellen van toelaatbare vervormingen voor de tunnel
• De gevoeligheidsanalyse m.b.t. de krachtswerking van de tunnel
• De gevoeligheidsanalyse m.b.t het zwaartepunt van de tunnel
• Afstemming uitgangspunten met adviseur geotechniek
• Afstemming uitvoering met hoofd- en onderaannemer

Schuifconstructie met hydraulische vijzels op stalen profielen

De schuifconstructie is zo ontworpen dat 6 verschillende groepen met hydraulische vijzels de tunnel beheersd optillen. Deze vijzels staan op stalen profielen die ten opzichte van elkaar kunnen worden verschoven door middel van 6 duwvijzels en 2 trekvijzels. “De tunnelvloer bleek het meest kritische onderdeel als het gaat om scheurvorming en hiervan afgeleid de toelaatbare vervormingen. Dit komt door dat ter plaatse van de stijgpunten en trapopgangen de vloer de stijve, gesloten delen van de tunnel verbindt. Ofwel: dat is een zwakkere schakel in de constructie”, vertelt Sander van het Erve, Senior Specialist Civiele Constructies bij Aveco de Bondt.

Testen en monitoren van de vijzeldrukken en vervormingen

Werkt het schuifontwerp zoals we bedacht hebben? Dat werd getest op 1 augustus. Die dag is de tunnel alvast vier meter verplaatst. Na deze geslaagde test kon de tunnel op 12 augustus verhuizen naar zijn definitieve plek. Tijdens het schuiven zijn de vijzeldrukken en vervormingen van de tunnelvloer in het zwaartepunt van de 6 groepen gemonitord. In onderstaande grafieken is het verloop te zien tijdens het schuiven.

Modern OV-knooppunt met een natuurlijke uitstraling

Met het verschuiven van de spoortunnel is weer een stap gezet op weg naar een nieuw, aantrekkelijk stationsgebied. Station Ede-Wageningen transformeert daarbij in een modern OV-knooppunt: een plek waar reizigers makkelijk en snel overstappen op de trein, bus, taxi en ander vervoer. Het nieuwe station krijgt een ruimere opzet, met onder meer bredere perrons en moderne voorzieningen. Het ontwerp voor het omliggende gebied sluit aan bij de groene, natuurlijke omgeving. Eyecatcher van het station wordt de toren bij de hoofdentree, waarin veel natuurlijke bouwmaterialen een plek krijgen.

Samenwerking tussen gemeente, NS en aannemerscombinatie

De transformatie van station Ede-Wageningen is een project van ProRail, in samenwerking met de gemeente Ede en NS Stations. De werkzaamheden worden uitgevoerd door aannemerscombinatie EdesPoort. Deze combinatie bestaat uit VolkerWessels Infrastructuur (Van Hattum en Blankevoort en VolkerRail) en Van Wijnen vestiging Arnhem. Het nieuwe station Ede-Wageningen moet klaar zijn in 2024. De stationsomgeving een jaar later in 2025.

Multidisciplinair project

De transformatie van het station is voor Aveco de Bondt een multidisciplinair project, waar wij op meerdere projectonderdelen hebben geadviseerd.  

Wij hebben onder andere meegewerkt aan: 

• Conditionering initiatieffase: o.a. milieu-hygiënische onderzoeken, K&L, NGCE, ecologie.
• Omgevingsmanagement
• Vergunningenmanagement
• Projectbeheersing
• Ontwerp Civiel
• DO- en UO-ontwerp houten perronoverkapping inclusief poerfundaties